Engelandreis 10 – Mijnbouw onder de zeebodem

St. Ives – Penzance – St. Ives, 68 km

Het is zo mogelijk nog mistiger dan gisteren, blij dat we St. Ives al gedaan hebben. We checken de campings in de buurt (gidsen en internet) en besluiten om hier nog een nachtje bij te boeken. Dan rijden we weliswaar heen en weer, maar de afstanden op dit uiterste puntje van Cornwall zijn allemaal klein dus dat geeft niet. En dan weten we tenminste zeker dat we een goede koop hebben: de prijs-kwaliteit verhouding van deze camping is uitstekend. Alleen jammer dat er geen gratis wifi is.

We rijden door de mist naar de Levant Mine and Beam Engine (National Trust: ‘on the Tin Coast, near Pendeen, St Just’), een oude tin- en kopermijn. Het laatste stukje is behoorlijk smal, niet geschikt voor touringcars, maar campers redden het wel. En parkeren gaat ook prima. We sluiten ons aan bij een rondleiding door het complex. De gids, David Gourley, is een bijna gepensioneerde geschiedenisleraar uit Penzance die hier altijd met zijn schoolklassen naartoe gaat. Hij heeft ook een paar van die didactische leraarsstreken om iedereen bij de les te houden, wel grappig (“Wat heb ik net gezegd, hoe heet dat?”). De rondleiding duurt al met al twee uur, volgens mij is dat langer dan officieel zou moeten, maar het is allemaal razend interessant. Nou houden wij ook veel meer van mijnen dan van, noem eens wat, kathedralen, dus wij hangen aan de lippen van David. De groep dunt wel uit, niet iedereen houdt het zo lang vol rond lunchtijd… En wij weten dat er in het campertje een prima lunch op ons wacht, dus een beetje uitstel is geen probleem.

Tin en koper vormen samen brons, vertelt David. Zonder de tin uit Cornwall was er 4000 jaar geleden in Europa geen bronstijd geweest, maar een kopertijd. 4000 jaar, zolang is er al mijnbouw in Cornwall, en 2000 jaar geleden bestond er ook al een levendige handel met de Romeinen. Rond 1820, tijdens het begin van de Industriële Revolutie, ging deze mijn volop meedoen aan de tin- en koperwinning. Er werden gangen gegraven tot 549 m onder de zeebodem, 1,6 km vanaf de kliffen de zee in en er waren zo’n vijfhonderd mensen aan het werk. De miners in deze ‘mine beneath the sea’ waren een soort pachters, ‘working in tribute’, vandaar de naam van het populaire bier hier. De ertskarretjes in de mijngangen werden door pony’s getrokken die dag en nacht ondergronds leefden, en voordat de groep aandachtige luisteraars kan verzuchten ‘wat zielig’ vertelt David snel dat ze héél goed verzorgd werden. Zo goed, dat tegen de tijd dat ze met pensioen gingen en weer boven de grond kwamen, mensen stonden te trappelen om er eentje te kopen: met hun stevige conditie wonnen ze alle hier zo populaire paardenraces.

De stoommachine uit 1840 leverde de kracht om de erts naar boven te halen én voor de ‘man machine’, een soort lift waarmee de mijnwerkers naar beneden en boven werden getransporteerd. Omdat voor die tijd de klim naar boven zo’n tweeëneenhalf uur in beslag nam, en de vermoeide arbeiders nogal eens een dodelijke val maakten, was de machine voor hen een soort geschenk uit de hemel. Hij wordt vandaag speciaal voor ons aangezet, dat is echt bijzonder. Het ruikt en klinkt allemaal heel lekker.

Na de camperlunch rijden we naar het Minack Theatre aan de zuidkust (Porthcurno). Ik heb ontzag voor Martijn die goedgemutst de smalle weggetjes en strakke kruisingen met tegenliggers trotseert. Nou ja, ik ben weer goed in snelwegen, denk ik dan maar. Het Minack Theatre is heel speciaal. De mist is aan de zuidkust minder dan in het noorden, dus we hebben vanuit het openluchttheater mooi uitzicht op de turquoise zee. Wat moet het geweldig zijn om hier een voorstelling bij te wonen. Het is nu kil en vochtig, maar met de juiste omstandigheden kan het hier volgens mij heel dromerig en romantisch zijn.

Wij werden wel een beetje kribbig toen we de entree betaalden: 4,50 pp, alleen om rond te mogen lopen, en dan vragen ze automatisch of je iets extra’s wilt geven (gift aid), terwijl er niet eens voorstelling is of iets wat er op lijkt. Het is heus die 4,50 wel waard, want het is een indrukwekkend bouwsel en er zijn voorzieningen als een parkeerplaats en wc’s, en ook een gebouwtje met een tentoonstelling over Rowena Cade (1893 – 1983), de drijvende kracht achter het complex. Maar om dan maar uit een soort automatisme meteen om meer geld te vragen…

Met die entree heb je ook vrij toegang tot het cafeetje, vanwaaruit je prachtig uitzicht hebt op het theater en de zee. Helaas zijn alle raamplaatsen bezet, want de cream tea ziet er goed uit. Nu maken we een camperthee, en gaan daarna weer op ‘huis’ aan, via Penzance. Vanaf de A30 die noordelijk van Penzance de rondweg vormt, kijken we scherp naar supermarkten, en ja, een Tesco! En een Sainsbury’s (en later zien we ook nog een Morrisons). We kiezen voor de Sainsbury’s, hebben we nog niet gehad; hij blijkt een aparte camperparkeerplaats te hebben en was bovendien aangeraden door een Engelse kennis voor het geval we kleren zouden willen kopen. En ja, er is een kledingafdeling, en ik ga los. Met een winkelwagentje vol kleren kan ik de ruime paskamer in, haha, zoiets heb ik nog nooit meegemaakt. Ik had toch iets te weinig shirts mee deze vakantie om het zonder wassen vol te houden? Nou, dat is nu geen enkel probleem meer. En een spijkerjasje, eindelijk heb ik mijn donkerblauwe, niet used look, niet stonewashed, niet hippieflair spijkerjasje, en dat voor 22 pond. Verder doen we natuurlijk ook gewone boodschappen. Eten voor vanavond en een (gekoelde) Tribute pale ale als historische en culturele erkenning van de Cornish Mining.

Nu is het maar goed dat we al geboekt en betaald hebben voor een extra nacht, want pas om een uur of zeven rijden we het mistige campingterrein weer op, de receptie is dan al een uur dicht. Maar de camera bij de slagboom herkent ons nummerbord en we kunnen gewoon door, naar onze eigen plaats 26, waar het droogrekje met handdoeken trouw op ons wacht. Het is hier vandaag blijkbaar de hele dag mistig geweest, want de handdoeken zijn zeiknat. Maar ze ruiken vast heel fris.