De trip naar Duitsland en Denemarken staat in het teken van de roerige geschiedenis van deze grensregio. Vanaf de Vikingtijd tot WOII tot het heden. Als je het over geschiedenis hebt, gaat het vaak over oorlogen die grote veranderingen in gang zetten. Eigenlijk een onderwerp dat momenteel, gezien de oorlog in Oekraïne, nogal beladen is. Maar aan de andere kant is het natuurlijk wel boeiend, en gelukkig hebben we het seizoen mee: alle uitbundig bloeiende lentebloemen in het schitterende Deense landschap zorgen sowieso voor een vrolijke grondtoon.
Het plan is om in Zuid-Jutland van oost naar west te reizen: van de Oostzeekust naar de Noordzeekust. We hoppen dan heen en weer tussen ongeveer 1500 jaar Deens/Duitse geschiedenis.
Het bijzondere is: we starten in Nederland, in het Gelderse dorp Putten. Daar werd in 1944 bij een Duitse razzia bijna de gehele mannelijke beroepsbevolking opgepakt en weggevoerd naar werk- en concentratiekampen. Een van de werkkampen was in Ladelund, vlak bij de Deense grens. Het herdenkingscentrum in Ladelund zullen we over 3 dagen ook bezoeken.
Razzia Putten
In de nacht van 30 september 1944 pleegde het Puttense verzet een aanslag op een Duitse legerauto. De vergeldingsactie van de Duitsers was agressief en enorm. Op 2 oktober 1944 werd Putten omsingeld en 659 mannen, Puttenaren, maar ook toevallige voorbijgangers en bezoekers, werden gevangengenomen en weggevoerd naar Kamp Amersfoort. Op dezelfde dag werd Putten ontruimd en staken de Duitsers meer dan 100 huizen in brand. In Kamp Amersfoort werden 58 zieke en oude mannen vrijgelaten, de rest werd in treinen op transport gesteld naar werk- en concentratiekampen. Van de 601 afgevoerde mannen keerden er na de oorlog 48 terug naar Putten. De rest was omgekomen door ondervoeding, mishandeling, uitputting en ziekten. 110 Puttense mannen stierven in Ladelund, vlak bij de grens met Denemarken. Hun resten hebben een laatste rustplaats gekregen op de begraafplaats in Ladelund. Tussen Putten en Ladelund is in de loop der jaren een bijzondere band ontstaan waarbij nabestaanden de graven in Ladelund bezoeken en er gezamenlijke herdenkingsbijeenkomsten worden gehouden.
We bezoeken in Putten het Herdenkingshof en, aan de overkant van de straat, de Gedachtenisruimte. Hier is een informatieve expositie met foto’s en tekst waar je stil van wordt. Wat een verdriet. Afgelopen 4 mei kwam in het kader van de dodenherdenking op tv een oude heer aan het woord, wiens vader in 1944 was weggevoerd, omdat hij toevallig die dag op ziekenbezoek ging bij een kennis in Putten. Hij vertelde dat het gezin er nooit overheen was gekomen, het blijft een wond. En datzelfde geldt natuurlijk voor al die andere nabestaanden.
Na de stop in Putten rijden we via Zwolle en Meppen richting Bremen. In Stuhr parkeren we de buscamper op een ruime plek op Camping Steller See. Jammer dat het nog wat fris is voor een duik. We eten met de schuifdeur wijd open zodat de avondzon royaal naar binnen valt. Hier kunnen we wel aan wennen! Je zit binnen en toch heb je een buitengevoel.
Vandaag gereden: 309 km
